स्वातंत्र्यदिनाच्या शुभेच्छा

भारताच्या स्वातंत्र्यदिनाच्या सर्व वाचकांना हार्दीक शुभेच्छा.

देवाला एकच विनंती, भारत देशाची आम्ही शाळेत घेतलेली प्रतिज्ञा आम्हाला विसरु देऊ नको. प्रत्येक पुस्तकाच्या पहिल्या पानावर मानाने विराजमान झालेल्या ह्या प्रतिज्ञेला आज मनातल्या कुठल्या का होईना एखाद्या पानावर एक स्थान आहे, ते असेच निढळ राहु देत.

भारत माझा देश आहे।
सगळे भारतीय माझे बांधव आहेत।
माझ्या देशावर माझे प्रेम आहे।
माझ्या देशातल्या समृद्ध आणि
विविधतेने नटलेल्या परंपरांचा मला अभिमान आहे।
त्या परंपरांचा पाईक होण्याची पात्रता
माझ्या अंगी यावी म्हणून मी सदैव प्रयत्न करीन।
मी माझ्या पालकांचा, गुरुजनांचा
आणि वडीलधार्‍या माणसांचा मान ठेवीन
आणि प्रत्येकाशी सौजन्याने वागेन।
माझा देश आणि माझे देशबांधव
यांच्याशी निष्ठा राखण्याची
मी प्रतिज्ञा करीत आहे।
त्यांचे कल्याण आणि
त्यांची समृद्धी ह्यांतच माझे
सौख्य सामावले आहे।

जय हिंद… जय भारत

दोन वर्षापुर्वी बनवलेल्या एका छोट्याश्या, आधीच पोस्ट केलेल्या एका डॉक्युमेंटरी फिल्मला पुन्हा एकदा इथे जोडत आहे.. एकच विनंती म्हणुन.. “……जरा याद करो कुर्बानी..”

खालील व्हिडीओवर टीचकी मारून तुम्ही ती पाहु शकता.

Vodpod videos no longer available.

नागपंचमी

नागपंचमी

पुराणकाळातील “कालीया मर्दनाची कथा” ते अगदी परवा-परवा पर्यंत रौद्र रुपात भेटीस येणारा “ऍनाकोंडा” अश्या अनेक रुपातुन सर्पाची आपल्याला ओळख आहे.

इतकेच काय पण नव्याने येऊ घातलेल्या मल्लीका शेरावतच्या “हिस्स” चित्रपटाची उत्सुकताही प्रचंड ताणली गेली आहे. परंतु श्रावण सुरु होतो आणि श्रावण महीन्यातील शुद्ध पंचमीला येणारा, पहीला महत्वाचा सण म्हणजे “नागपंचमी” च्या दिवशी हाच नागराज घरोघरी देवतेच्या रुपात विराजमान होतो. ह्या दिवशी घरोघरी नागाची पूजा करून नागदेवतेला प्रसन्न करतात.

आज नागपंचमी, त्यानिमीत्त जाणुन घेऊ यात ह्या सणाबद्दल –

नागपंचमीच्या दिवशी काहीही चिरू नये, कापू नये, तळू नये, चुलीवर तवा ठेवू नये वगैरे संकेत पाळले जातात. तसेच या दिवशी जमीन खणु नये, शेतामध्ये नांगर चालवु नये असेही म्हणले जाते.

श्रावणातील बहुतेक सणांना इतिहास आहे आणि तो इतिहास कथांच्या स्वरुपातुन पिढ्यांपिढ्या पुढे पोहोचवला जातो. नागपंचमीच्या बाबतीत सुध्दा अशीच एक कथा प्रचलीत आहेत ति आपण पाहु.

एका राज्यात एक गरीब शेतकरी कुटुंब होते. त्या शेतकर्‍याला दोन मुले व एक मुलगी होती. एकदा शेतात नांगर फिरवत असताना शेतकर्‍याकडून नागाची तीन पिल्ले चिरडून मरण पावतात. मरण पावलेल्या पिल्लांकडे पाहून नागिणीने आक्रोश केला. त्यानंतर नागिणीच्या मनात त्या शेतकर्‍याविषयी सूडाची आग धगधगू लागली. एके दिवशी तिने शेतकर्‍याचा सूड घ्यायचे ठरवले. रात्री अंधाराचा फायदा घेऊन नागीण शेतकर्‍यासह त्याची पत्नी व दोन मुलांना डसली.

दुसर्‍या दिवशी नागीण पुन्हा शेतकर्‍याच्या मुलीला डसण्यासाठी त्याच्या घरी आली. परंतु नागीणीला पाहताच शेतकर्‍याच्या मुलीने नागिणीसमोर दुधाने भरलेली वाटी ठेवली व तिची क्षमा मागितली. शेतकर्‍याच्या मुलीची श्रद्धा पाहून नागीण तिच्यावर प्रसन्न झाली. त्यानंतर नागिणीने तिचे आई-वडील व दोन भाऊ यांना जिवंत केले. तो दिवस श्रावण शुक्ल पंचमीचा. या दिवसापासून नागदेवतेचा कोप दूर करण्यासाठी श्रावण महिन्यात येणार्‍या पंचमीला नागाचे विधिवत पूजन केले जाते.

नागपंचमीच्या दिवशी केल्या जाणार्‍या विविध कृती व त्या करण्यामागची कारणे

• उपवासाचे महत्त्व

पाच युगांपूर्वी सत्येश्‍वरी नावाची एक कनिष्ठ देवी होती. सत्येश्‍वर हा तिचा भाऊ होता. सत्येश्‍वराचा मृत्यु नागपंचमीच्या आदल्या दिवशी झाला. त्यामुळे भावाच्या शोकात सत्येश्‍वरीने अन्न ग्रहण केले नाही. त्यामुळे त्या दिवशी स्त्रिया भावाच्या नावाने उपवास करतात. `भावाला चिरंतन आयुष्य व अनेक आयुधांची प्राप्‍ती होवो आणि तो प्रत्येक दु:ख व संकट यांतून तारला जावो’, हेही उपवास करण्यामागे एक कारण आहे. नागपंचमीच्या आदल्या दिवशी प्रत्येक बहिणीने भावासाठी देवतांकडे हाक मारल्यास त्याचा भावाला ७५ टक्के लाभ होतो व त्याचे रक्षण होते.

• नागाची पूजा करण्यामागील शास्त्र

सत्येश्‍वरीला तिचा भाऊ नागरूपात दिसला. तेव्हा तिने त्या नागरूपाला आपला भाऊ मानले. त्या वेळी नागदेवतेने वचन दिले की, जी बहीण माझी भाऊ म्हणून पूजा करील, तिचे रक्षण मी करीन. त्यामुळेच त्या दिवशी नागाची पूजा करून प्रत्येक स्त्री नागपंचमी साजरी करते.

• नवीन वस्त्रे व अलंकार घालण्याचे कारण

सत्येश्‍वरीचा भावासाठीचा शोक पाहून नागदेव प्रसन्न झाला. त्याने तिचा शोक दूर करण्यासाठी व तिला आनंदी करण्यासाठी नवीन वस्त्रे परिधान करण्यासाठी दिली. तसेच निरनिराळे अलंकार देऊन तिला सजवले. त्यातून सत्येश्‍वर समाधानी झाला. त्यामुळे नागपंचमीच्या दिवशी स्त्रिया नवीन वस्त्रे व अलंकार परिधान करतात.

• मेहंदी लावण्याचे महत्त्व

सत्येश्‍वर नागराजाच्या रूपात सत्यश्‍वेरीच्या पुढ्यात उभा राहिला. `तो निघून जाईल’, असे वाटून तिने त्याच्याकडून, म्हणजे नागराजाकडून तसे हातांवर वचन घेतले. ते वचन देतांना सत्येश्‍वरीच्या हातांवर वचनचिन्ह निर्माण झाले. त्या वचनाचे प्रतीक म्हणून नागपंचमीच्या आदल्या दिवशी प्रत्येक स्त्री स्वत:च्या हातांवर मेहंदी काढते.

• झोका खेळण्याचे महत्त्व

दुसर्‍या दिवशी सत्येश्‍वरीला नागराज दिसला नाही. तेव्हा ती जंगलात सैरावैरा भटकू लागली व शोधता शोधता झाडांच्या फांद्यांवर चढून पाहू लागली. त्यानंतर नागराजाने तिला दृश्य स्वरूपात समोर येऊन सत्येश्‍वराचे रूप प्रकट केले. तेव्हा ती आनंदाने झाडांच्या फांद्यांवर झोके घेऊ लागली. त्यामुळे स्त्रिया त्या दिवशी झोका खेळतात. त्या दिवशी झोका खेळण्यामागील उद्देश असतो – `जसा झोका वर जातो, तसा भाऊ प्रगतीच्या शिखरावर जाऊ दे व झोका खाली येतो, तशा भावाच्या आयुष्यात आलेल्या सर्व अडचणी व दु:खे खाली जाऊ देत.’

`नागपंचमी’ श्रावण शुद्ध पंचमीलाच का येते ?

अ. पुराणांमध्ये एक कथा आहे. तक्षक नागाने केलेल्या अपराधाबद्दल सजा म्हणून राजा जनमेजयान सर्पयज्ञ सुरू केला. या सर्पयज्ञात त्याने सर्व सर्पांच्या आहुती देणे सुरू केले. तक्षक नाग मग स्वत:चा जीव वाचवण्यासाठी देवराज इंद्राच्या आश्रयाला गेला. राजा जनमेजयान मग `इंद्राय स्वाहा: तक्षकाय स्वाहा: ।’ असे म्हणत इंद्राचीही आहुती तक्षक नागाबरोबरच देऊन टाकली. आपल्या या कृतीतून राजा जनमेजयान अपराध्याइतकाच अपराध्याला रक्षण देणाराही तितकाच अपराधी हे दाखवून दिले. आस्तिकऋषींनी राजा जनमेजयाला तप करून प्रसन्न करून घेतले. जनमेजयान आस्तिकऋषींना `वर मागा’ असे म्हटले आणि मग आस्तिकऋषींनी सर्पयज्ञ थांबवावा, असा वर मागितला. तो दिवस श्रावण शुद्ध पंचमीचा होता. म्हणून या दिवशी नागपंचमी हा सण येतो. श्रीकृष्णाने यमुनेच्या डोहातील कालिया नागाचे मर्दन केले. तो दिवस श्रावण शुद्ध पंचमी हा होता. या दिवशी हळदीने किंवा रक्‍तचंदनाने पाटावर नवनागांच्या आकृत्या काढतात. त्यांना हळदकुंकू वाहून पूजा करतात. नंतर दूध- लाह्यांचा नैवेद्य दाखवतात.

आ. श्रीकृष्णाने यमुनेच्या डोहातील कालिया नागाचे मर्दन केले. तो दिवस श्रावण शुद्ध पंचमीचा होता.

कालानुरुप समाजाने अनेक विधी, घटना कालबाह्य, थोतांड ठरवल्या. नागपंचमीच्या दिवशी सर्पाला मिळणारे अवास्तव महत्व जाणुन गारुडी लोकांनी त्याचा गैरफायदा घ्यायला सुरुवात केली. सर्प दुध पितच नाही, किंबहुन पित असला तरी दारोदारी येणारी सापांची तोंड शिवलेली असतात त्यामुळे नैवेद्य म्हणुन दिलेले दुध हे त्यांना मिळतच नाही आणि काही दिवसांनी हे साप मृत्युमुखी पडतात. ह्यासाठीच सरकारने नागपंचमीच्या दिवशी ’नागोबाला दुध’ म्हणत फिरणार्‍या लोकांवर बंदी घातली. सर्पमित्रांनी अश्या अनेक सापांची गारूड्यांच्या तावडीतुन सुटका केली आणि त्यांना परत अरण्यात सोडुन दिले.

अर्थात खरे सर्प उपलब्ध नसले तरी बहुतेक ठिकाणी नागदेवतेच्या प्रतिमेची पुजा केली जाते. दुध, भाजलेले चणे, भात, लाह्या वगैरेंचा नैवेद्य दाखवला जातो.

माहीती स्त्रोत / अधीक माहीती

४९८ (अ)

आजही आपली संस्कृती ही पुरूष-प्रधान म्हणली जात असली तरीही निदान शहरी परीस्थीती तितकीशी खरी नाही. आज बहुतेक सर्व क्षेत्रात स्त्रिया अग्रेसर आहेत, अगदी पुरुषांसाठी बनवल्या जात असलेल्या कंडोमच्या जाहीरातीत सुध्दा स्त्रियांचा शिरकाव आहे. हुंडा-बळी, विवाहीतेचा सासरी पैश्यासाठी छळ वगैरे बातम्यांमध्ये लक्षणीयरीत्या घट झालेली आहे. स्त्रिया सक्षम होऊ लागल्या आहेत जे नक्कीच स्वागतार्ह आहे, पण त्या अनुषंगाने काही घटनांचा उल्लेख करावासा वाटतो ज्याचा उपयोग काही स्त्रिया स्वतःच्या स्वार्थासाठी करुन सासरच्या लोकांवर खोटारडे गुन्हे दाखल करत आहेत आणि ह्याला कारणीभुत आहे कायद्यातील कलम ४९८ (अ)

सर्वप्रथम आपण ४९८ (अ) कलम काय आहे ते पाहु.

४९८अ, हे कलम १९८३ साली अस्तित्वात आले. त्यामध्ये विवाहितेचा हुंड्यासाठी छळ केल्यास पती व नातेवाईकांना कारावासाची शिक्षा होऊ शकते.

४९८ (अ) कलमानुसार कोणत्याही स्त्रिने जवळच्या पोलीस ठाण्यात हुंडा-बळी किंवा घरगुती छळाविरुध्द तक्रार केली तर कोणतीही पोलीसचौकशी न करता ज्यांच्या विरुध्द तक्रार दाखल झालेली आहे त्यांना पोलीस-कठडीमध्ये टाकण्याचे हक्क पोलीसांना देण्यात आलेले आहेत. परंतु ९९% वेळा असे लक्षात आलेले आहे की ह्या कायद्याचा दुरुपयोगच जास्त होत आहे. कित्तेक वेळा जाणुन-बुजुन तर कधी नकळतपणे.

काही प्रकरणांमध्ये, पतीच्या कुटुंबातील प्रत्येक व्यक्तीला, त्याचा काहीही संबंध नसला तरीही अटक करण्यात येते. बऱ्याच प्रकरणांमध्ये इतर कुठल्या भांडणाचा बदला घेण्यासाठी ह्या कलमाचा दुरुपयोग केला जातो. अनेक प्रकरणांमध्ये क्षणिक रागामुळे, केसेस केल्या गेल्या, आणि त्यामुळे, अनेकांचे संसार कायमचे उध्वस्त झाले. जरी घटस्फोटाचा खटला चालू असला, तरी ४९८अ बिगर समजुतीचा असल्यामुळे ४९८अ चा खटला चालूच राहतो.

४९८(अ) विरुध्द दाखल झालेला गुन्हा हा दखलपात्र गुन्हा आहे आणि ह्यात तत्काळ कारवाई करुन आरोपी(??)ला तुरुंगवास घडवुन आणला जातो. ह्यामुळे तक्रार खरी आहे की खोटी ह्याची शहानीशा न करता सरळसोटपणे तुरुंगवास भोगावयाला लागतो. तक्रार खोटी असेल तरीही ती केस कोर्टात उभी राहुन, आरोपातुन निर्दोष मुक्तता होईपर्यंत कोठडी नशीबी येतेच. त्याकाळात सामाजीक जिवन तर उध्वस्त होतेच, परंतु निर्दोषत्व मान्य झाल्यावर सुध्दा कळत-नकळत पणे समाजाचा ’त्या’ व्यक्तींकडे बघण्याचा दृष्टीकोन बिघडुन जातो. हा प्रकार म्हणजे थोडक्यात “तोंड दाबुन बुक्यांचा मार’ प्रकार होऊ लागला आहे. पिडीत व्यक्तींच्या मदतीसाठी सुध्दा अजुन तरी कुठल्या संस्था स्थापन झाल्याचे ऐकिवात नाही. स्त्रि-मुक्ती साठी पदर सरसावुन पुढे येणार्‍या सामाजीक संस्था सुध्दा अश्या वेळेस मुग गिळुन गप्प का बसतात हे मला न सुटलेले कोडं आहे.

मानवाच्या शरीरात, त्याच्या हार्मोन्समध्ये पिढी-दर-पिढी बदल होत असतात, त्यांचे संक्रमण होतच असते. त्याचाच परीणाम म्हणुन की काय स्त्रिच्या अंगी कठोरपणा आला, स्त्री चुल आणि मुल सोडुन घराच्या चौकटीबाहेर पडली, त्या विरोधात पुरुष मात्र हळवा झाला. निडर छातीने समाजाशी लढणारा पुरुषाच्या एकांतात का होईना डोळ्याच्या कडा पाणावु लागल्या.

हे सर्व लिहीण्याचे कारण की गृहमंत्रालयाने ४९८(अ) कायद्याचा पुर्नविचार करावयाचा ठरवले आहे. ४९८(अ) कायद्यान्वये दाखल होत असलेले खोटे गुन्हे आणि त्याचा गैरवापर गृहमंत्रालयाने मान्य केला आहे आणि त्याचीच दखल घेत गृह-मंत्रालयाने ४९८-अ विरोधात दाखल होणार्‍या गुन्ह्यात सरळसोट अटक न करता पुर्व चौकशी करुनच कारवाई करण्याचे आदेश राज्य-पोलीसांना दिले आहेत.

ह्या पुर्वीसुध्दा न्यायालयाच्या निकालांचा आधार घेत, ह्या कलमामध्ये दुरुस्तीचा प्रयत्न केला गेला, पण महिला संघटनांच्या विरोधामुळे ते शक्य झाले नाही. दिल्ली उच्च न्यायालयाने, असे म्हटले आहे कि ” ४९८अ चा गैरवापर .. हा विवाह संस्थेच्या मुळावर आघात करीत आहे, आणि सामाजिक स्वास्थासाठी हा कायदा अयोग्य आहे” त्याचीच री ओढत पुन्हा एकदा ह्या कायद्याचा गैरवापर टाळण्यासाठी एक पाऊल सरकारने पुढे टाकले आहे.

“भारतीय कायदा अंधळा आहे” ह्या विधानाला धक्का देत सरकारने जो निर्णय घेतला आहे त्याचे स्वागत करावे तितके कमीच आहे

Subscribe to डोक्यात भुणभुणणारा मराठी भुंगा by Email

वेगळा वेगळा

“मराठीब्लॉग्सविश्व.नेट”, एक अत्यंत सुंदर व्यासपिठ आहे तुमचा ब्लॉग लाखो वाचकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी. असंख्य विचार, असंख्य विषय, अनेक व्यक्तीमत्व आणि त्यांना शब्दात बांधण्याचा प्रयत्न करत त्यांच्या व्यक्तीमत्वाचे पैलु मांडणारे तितकेच असंख्य ब्लॉग.

माझ्यासाठी, एक काळ असा होता जेंव्हा ह्या संकेतस्थळावर गेलो की वेळ कसा जायचा समजायचे नाही. पण काळानुरुप हेच संकेतस्थळ मला कंटाळवाणे वाटु लागले. नव्याची नवलाई, एक कारण असु शकेल. पण माझे परखड मत असे पडले की आजकाल काहीच्या काही पोस्ट असतात. आहे ब्लॉग म्हणुन काहीही कश्यावरही लिहावं का? माझ्या मते हे प्रत्येकाचे वैयक्तीक मत आहे आणि त्याचा मी आदर करतो. परंतु ह्या फोरमवर जेंव्हा मी जातो तेंव्हा काही निवडक ब्लॉग्स सोडले तर, बहुसंख्य ब्लॉग्स मी न वाचताच पुढच्या पानावर जातो. खरं सांगायचे तर वाचनीय असं काही दिसतच नाही. विक्रांतची “आवरा” ची पोस्ट वाचल्यावर वाटले बहुतांश ब्लॉगर्सना “आवरा” म्हणण्याची वेळ आलेली आहे. (आणि कदाचीत त्यात मी सुध्दा असेन)

हाच विचार मनामध्ये चालु असताना मनात आले, जसे इतरांचे ब्लॉग्स मला कंटाळवाणे वाटतात, कश्यावरुन माझा ब्लॉग इतरांना कंटाळवाणा वाटत नसेल? बस्स..हाच तो विचार होता जो मला असह्य झाला. सर्वजण असतात, त्याप्रमाणेच मी सुध्दा माझ्या ब्लॉगच्या बाबतीत भयंकर पॅशनेट आहे आणि त्यामुळेच कदाचीत हा विचार मनाला झोंबुन गेला. मग ठरवले, बास, माझा ब्लॉग “मराठीब्लॉगविश्वाच्या” यादीतुन काढुन टाकायचा. जेणेकरुन त्या लाखो ब्लॉग्समध्ये निदान माझा ब्लॉग असणार नाही. मला जशी काही ब्लॉग्सचे विषय बघुन चिडचिड होते, तशी निदान कुणाला माझा ब्लॉग बघुन होत असेल तर होणार नाही.

त्याचबरोबर दुसराही विचार, जो सतत माझ्या मनात असायचा की “मी पब्लीक फोरम वर लिहीतो आहे” त्यामुळे कित्तेक गोष्टी.. लिहायची इच्छा असुनही लिहील्या नाहीत.

आज हा ब्लॉग मराठीब्लॉगविश्वाच्या यादीतुन काढुन टाकल्यामुळे इथुन पुढे माझा ब्लॉग हा स्वतंत्र राहील, स्वतःच्या पायावर ठाम उभा, स्वतःच्या विचारांशी घट्ट जोडलेला राहील. आणि म्हणुनच, ह्या भुंग्याने एका फुलावर बसवलेले बस्तान हलवण्याचा निर्णय घेतला. आशा करतो की ही, आणि इथुन पुढे इतर कुठलीही पोस्ट मराठीब्लॉगविश्वाच्या यादीतुन दिसणार नाही. वाचकवर्गाने उजवीकडे दिलेला पर्याय वापरुन ब्लॉगला सबस्क्राईब करुन घेतल्यास नविन पोस्टची माहीती तुम्हाला तुमच्या ई-मेल पत्यावर पोहोचती होईल.

तुम्ही हा ब्लॉग “बुकमार्क” करुन ठेवु शकता किंवा जर तुम्ही माझ्याशी ट्विटर किंवा फेसबुकवर जोडले गेलेले असाल तर नविन पोस्टची माहीती तेथे प्रकाशीत होतेच.

चला तर मग, इथे भेटत राहुच.

“थेऊरची पार्टी”, खरंच इतकं काय वाईट झालं?

“थेऊरची पार्टी” अनेक कारणांनी रंगली. युवतींचा लक्षणीय सहभाग, त्यांचे तोकडे कपडे, दारूचा साठा वगैरे वगैरे. त्यावर अनेक लोकांनी भाष्य करुन आजची पिढी कशी बिघडली आहे ह्यावर फुकटची मतं ऐकवली. पण मला अजुन कळत नाही खरंच ’ते’ इतकं गैरे होते का?

ह्या बद्दलची माझी वैयक्तीक मतं इथं मांडत आहे. कदाचीत पुर्णपणे चुकीची असतील, पण ती माझी मतं आहेत आणि माझ्या मतांचा मी आदर करतो.

– माझ्या दृष्टीने एकमेव गैर प्रकार ज्यावर पोलीसांनी कारवाई केली तो म्हणजे अनाधीकृतरीत्या मद्य विक्री. कायदा ह्याला मान्यता देत नाही आणि त्यामुळे पोलीसांनी केलेली कारवाई ही योग्य आहे.

– कॉलेजमध्ये शिकत असताना दारू पिऊन धांगडधिंगा घातला ह्यावर मिडीयाने आणि अनेक लोकांनी टीकेची झोड उठवली. मला वाटतं ह्या गोष्टीला दोन पैलु आहेत आणि ह्याचा दुसरा पैलु समजावुन घेणे देखील महत्वाचे आहे.

वर्षाऋतुमध्ये माळशेज घाट, ताम्हीणी घाट, लोणावळा सारख्या ठिकाणी अनेक विकृत मद्यपिंचा दंगा चालतो. काही दिवसांपुर्वी तर ताम्हीणीच्या थोडं पुढे काही मद्यपी नग्नावतारात बेधुंद होते. ह्याचा त्रास तरूणींबरोबरच सहकुटुंब आलेल्या परीवारांनादेखील होतो. पण असल्या प्रकाराची मिडीयाकडुन कितीशी दखल घेतली जाते?

ह्या उलट मी म्हणेन ह्या विद्यार्थ्यांनी पुणे शहराबाहेर एखाद्या फार्महाऊसमध्ये ’फ्रेंडशीप डे’चे औचित्य साधुन पार्टी केली तर बिघडले कुठे? समाजाला त्याचा पहील्याउदाहरणाइतका तर त्रास नाही ना झाला? जो काही गोंधळ त्यांनी केला तो त्यांच्या त्यांच्यात केला. नाही कुणाची छेड काढली नाही कुणाला त्रास दिला.

ह्या पार्ट्या रोज रोज खचीतच होत नसणार अन्यथा रोजच ८०० लोकांना पकडल्याच्या बातम्या झळकल्या असत्या. मग एखाद्या खास दिवशी एकत्र जमुन केली पार्टी तर बिघडले कुठे?

मान्य आहे तुम्ही शिकण्यासाठीच आला आहात, पण म्हणुन सर्व काही सोडुन देवुन केवळ शिक्षणच घ्यायचे असा त्याचा अर्थ होतो का? आणि कुठल्या शिक्षणाच्या आपण गप्पा मारतोय? ते शिक्षण जेथे केवळ जातीमुळे एखाद्याला ६०% ला प्रवेश मिळतो आणि ९०%वाला डावलला जातो? शैक्षणिक वर्षात शिकलेल्या किती गोष्टी आपण व्यवहारात आणतो? च्यायला डावीकडुन एक रेल्वे इंजीन येते आहे, नैऋत्येकडुन दुसरी रेल्वे येत आहे. मध्ये एक खांब् आहे, त्यावर एक पक्षी बसला आहे तो काही काळाने ताशी २० कि.मी. प्रती/तास वेगाने उडाला तर जेंव्हा ह्या दोन रेल्वे गाड्या एकमेकांना क्रॉस करतील तेंव्हा पक्ष्याची दिशा सांगा!!.. असली गणीत किती जणांना व्यवहारात उपयोगी पडतात?

मला वाटतं आजची पिढी रिअलॅस्टीक आहे. कामाच्या वेळेला काम आणि एन्जॉयमेंटच्या वेळेस एन्जॉयमेंटचे तंत्र त्यांना चांगले जमलेले आहे.

मी दारू पिण्याचे समर्थन करत नाहीये, पण एन्जॉयमेंट म्हणजे दारू पिणे हे त्यांना कुणी शिकवले? ड्र्ग्ज घेणे हे कदापी समर्थनीय नाही, कायदा सुध्दा त्यावर बंधन घालतो. पण दारु ही बहुतांश सर्वसामान्यांच्या जिवनात विराजमान झालेली आहे हे आता आपण मान्य करायलाच हवे. आणि दारू पिणे पाप आहे तर नॉन-व्हेज खाण्याचं काय? निदान दारू मुळे कुठल्या मुक्या प्राण्याचा जिव तरी जात नाहीये? सणासुदीला कित्तेक लोकं मुक्या प्राण्यांच्या जिवावर आनंद साजरा करतात. ते योग्य का?

“…अरे मग आधी शिका, कमवायला लागा आणि मग स्वतःच्या पैश्याची प्या वाट्टेल तेवढी दारू..” असंच ना?
मला एक सांगा, नोकरीला लागल्यावर, संसारात रमल्यावर ह्या पार्टीत जी मज्जा होती ती मिळु शकेल? कश्यावरुन ह्या पार्टीतली सर्वच्या सर्व मुले बापाच्या पैश्यावरच पार्टीत आली असतील? कश्यावरुन त्यांच्यामधलं कुणी पिझ्हा हट, बिपीओ, कॉल-सेंटरसारख्या ठिकाणी काम करत नसेल?

– तोकडे कपडे.. कुणी शिकवले त्यांना हे? आपल्या आधीच्या पिढीनेच ना? हेलन, किमी काटकर, मंदाकीनी, झिनत अमान ह्यांचे नाचतानाचे, पाण्यात चिंब भिजलेले गरम शॉट्स आधीच्या पिढीनेच तर ’खो’ देऊन आपल्या पिढीला दिले आहेत ना?
.. म्हणे तरूणाई पाश्चात्यांचे अनुकरण करते… का? आधीची पिढी नव्हती करत? साहेबांनी कोट, टाय घालायची पध्दत काय आपल्या राजा महाराजांकडुन आली? बेलबॉटम पॅन्ट्स, मोठ्ठे गॉगल्स, लेफ्ट हॅन्ड ड्राईव्ह गाड्या हे कोणी आणले. राजेश खन्ना किंवा अमीताभ बच्चन सारखी हेअर स्टाईल आधीच्या पिढीने केलीच ना? मग ह्या पिढीने त्यांच्या लाडक्या सुपर-स्टार्सचे अनुकरण केले तर कुठे बिघडले?

तोकड्या कपड्यांची कुणी सक्ती करत नाही. ज्याला पाहीजे तो घालेल, ज्याला नाही, तो नाही घालणार. जर घालणार्‍याला त्याचे काही कौतुक नाही, जर बघणार्‍याला त्यात विशेष वाटत नाही तर बाकीच्या लोकांनी का म्हणुन ओरड करावी? पुर्वापार चालत आलेली नऊ-वारी साडीची जागा सहावारी साडीने घेतलीच ना? अनेक महीला सहावारी साडीकडुन सलवार-कमीज घालु लागल्याच ना? फॅशन बदलतच असते.. त्याचा इतका का बाऊ करायचा?? मला तरी कळत नाही!!

– परप्रांतीय, काही झालं की परप्रांतीयांवर खडे फोडुन मोकळे व्हायचे. हे म्हणजे ’आमचा तो बाळ्या, दुसर्‍याचे ते कार्ट’ प्रकार झाला. मला वाटतं दोष परप्रांतीयांचा नाही, दोष असलाच तर तो स्वातंत्र्याचा आहे. मी स्वतः ’सिंम्बायोसिस महाविद्यालयाचा’ विद्यार्थी होतो. आपल्याच प्रांतातुन नागपुर, सांगली सारख्या ठिकाणांहुन आलेली मुलं अभ्यासाला दुर्लक्ष करुन ’इतर’ गोष्टींमध्ये रमलेली पहात असतानाच, नेहमी टीकेचा विषय ठरलेले ’बिहार’ सारख्या ठिकाणांवरुन आलेली मुल आणि मुली अभ्यासात वरचढच नव्हे तर पहील्या पाच क्रमांकामध्ये येत असताना पाहीलेले आहे. उद्या आपली मुलं दुसर्‍या ठिकाणी राहील्या गेल्यावर, आई-वडीलांचा धाक नाही म्हणल्यावर थोडी का होईना वहावत जाणारच.

– परदेशी नागरीक त्यांची संस्कृती आपल्या इथे आणतात म्हणुन आपण ओरडतोय, पण आपणही नाही का आपली संस्कृती तिकडे जाऊन रुजुवायला बघत. त्यांची संस्कृती आपल्या नजरेतुन वाईट असेल त्यांच्या नाही.

– आजच्या पिढीला ’करीयरची’ पुर्ण जाण आहे, आपल्या पेक्षा किंवा आपल्या आधीच्या पिढीच्या पेक्षा जास्तच. एके काळी ग्रॅज्युएट आणि बॅकेत नोकरी हा एकमेव करीयरचा मार्ग होता. पण आज करीयरच्या कक्षा विस्तारल्या आहेत आणि त्याची चांगली जाण विद्यार्थ्यांना आहे. सिंम्बायोसीसच्या बिझीनेस मॅनेजमेंटच काय परंतु इतरही अनेक विभागातुन कॅम्पस मधुन नोकरी मिळवणार्‍या विद्यार्थ्यांचे पगार पाहीलेत तर डोळे पांढरे होतील. नोकर्‍या देणार्‍या कंपन्यांना पैसे जास्त झालेले नाहीत कि ते उगाचच्या उगाच अश्या वाया गेलेल्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या व्यवसायात समावुन घेतील. त्यामुळे मला नाही वाटत बहुतांश विद्यार्थ्यांना आपल्या फुकटच्या सल्यांची गरज असावी.

काय चांगले काय वाईट हे वडीलधार्‍या नात्याने ज्याने त्याने आपल्या पाल्यांना जरुर सांगावे. परंतु सरसकट सर्वच पिढी वाया गेलेली आहे हे म्हणणे चुकीचे आहे. ४०-५०वर्ष वयाची माणसं सुध्दा दारु पिऊन रस्त्याच्या कडेला बेवारस पडलेली असतात म्हणुन ती संपुर्ण पिढीच दारूडी, वाया गेलेली होती म्हणणे चुकीचे आहे.

सर्वात शेवटी दोन छोट्या गोष्टी आठवल्या त्या सांगतो ..
एक पुरातन गोष्ट – एका गावात एका पापी स्त्रीला गावाच्या चौकात उभे केलेले असते आणि गावकरी तिला दगडं मारत असतात. त्याचवेळेस तेथे कोणी एक संत येतात आणि ते म्हणतात की ह्या स्त्रीला दगड मारण्याचा अधीकार फक्त त्याच व्यक्तीला आहे ज्याने आयुष्यात कधीही पाप केलेले नाही. त्यानंतर एकही दगड त्या स्त्रीवर फेकला जात नाही.

एक नवयुग (का काहींच्या मते असलेले कलयुग)तील गोष्ट – एका विमानतळावर एक माणुस हातामध्ये बिअरचा कॅन आणि सिगारेट घेउन विमानाची वाट बघत असतो.

एक सभ्य गृहस्थ त्याला म्हणतो.. “तुम्ही तुमचा पैसा सिगारेट किंवा बिअरमध्ये नसता घालवला तर तुम्ही खुप काही करु शकला असता.”

तो माणुस म्हणतो.. “जसे? काही?”
तो सभ्य गृहस्थ मिस्कीलपणे म्हणतो.. “जसे ते सर्व पैसे वाचवुन एक दिवस तुम्ही ते समोर उभे असलेले विमान विकत घेऊ शकला असता..”

तो माणुस, त्या सभ्य गृहस्थाला विचारतो…”मग? ते विमान तुमचे आहे का?”
तो सभ्य गृहस्थ नाही म्हणतो.

हातातली सिगारेट पायाखाली चिरडुन, बिअरचा एक घोट घेउन तो माणुस म्हणतो.. “गुड, तुमच्या माहीतीसाठी सांगतो, ते विमान माझे आहे..”

त्या माणसाचे नाव असते “विजय मल्या”….

अनेकांच्या दृष्टीने माझे मुद्दे पुर्णपणे चुकीचे असतील, थोतांड असेल, हरकत नाही, शेवटी मनात जे आले ते लिहीलं…

माझी मुलाखत “साहीत्य सूची” मध्ये

कसं असतं ना, एखाद्या गोष्टीची जेंव्हा आपण सुरुवात करतो तेंव्हा ती गोष्ट किती उंचीवर जाऊन पोहोचेल ह्याची आपल्याला कल्पनासुध्दा नसते.

माझी मराठी ब्लॉगींगची सुरुवात अगदी अश्शीच. ब्लॉगींग इंग्रजी भाषेतुन करत होतोच, मग मराठीतुन का नको? म्हणुन ह्या ब्लॉगचा उदय झाला आणि बघता बघता दीड वर्षातच ह्या ब्लॉगच्या माध्यमातुन खुप काही साध्य झाले.

असंख्य मित्र-मैत्रीणी भेटलेच परंतु विशेष नोंद करावी असे म्हणजे श्रीयुत विक्रांत देशमुख, श्रीयुत पंकज झरेकर आणि श्रीयुत दिपक शिंदे. परंतु ह्याबरोबरच इतरही अनेकजण भेटले आणि मेसेंजर, ऑर्कुट, फेसबुकच्या माध्यमातुन भेटत राहीले. ह्याच ब्लॉगमुळे आणि त्यासंबंधीत घडामोडींमुळे अनेकवेळा वर्तमानपत्रात नाव छापुन आलेच परंतु त्याचबरोबर स्टार-माझा कडुन हा ब्लॉग गौरवला गेला आणि त्या ओघाने दुरचित्रवाणीवर सुध्दा झळकायची संधी मिळाली. अर्थात ह्याला सर्वस्वी कारणीभुत वाचकवर्गच आहे. तुम्हा लोकांच्या प्रतिक्रियांमुळे, प्रोत्साहनामुळेच ह्या ब्लॉगवरील लेखन कायम आहे.

हे सांगण्याचे कारण म्हणजे माझी एक मुलाखत ऑगस्ट महीन्याच्या साहीत्य सूचीच्या अंकात छापुन आलेली आहे. ह्या लेखाच्या लेखिका ’मानसी आपटेंन’ मी गडबडीत, अस्ताव्यस्त शब्दात दिलेली मुलाखत नेटक्या आणि सुंदर शब्दात मांडलेली आहे. त्याचीच एक प्रत इथे जोडत आहे.

अर्थात हे सांगण्यामागे कुठेही ’मी’ पणा, इगो किंवा स्वतःची प्रौढी मिरवण्याचा यत्किंचीतही हेतु नाही तर हे सर्व साध्य होत आहे ते केवळ तुमच्यामुळेच आणि त्यामुळेच हा आनंद तुमच्याबरोबर वाटुन घेण्यासाठीच ह्या लेखाचे प्रयोजन. कौतुक करणारे अनेक असतात, पण आपल्यांकडुन मिळालेली कौतुकाची थाप त्या सगळ्यांपेक्षा काकणभर वरचढच ठरते म्हणुन…!

तुमच्या भरभरुन येणार्‍या प्रतिक्रियांपुढे माझा प्रत्युत्तर करण्याचा वेग खुपच कमी आहे. परंतु प्रत्येक प्रतिक्रियामात्र मी आवर्जुन वाचत असतो हे सांगणे न लागे. तुमची प्रत्येक प्रतिक्रिया अंगावर मुठभर मास चढवतच असते.

हा आनंद, केवळ तुमच्या मुळेच…

आभार,
अनिकेत

इंद्रजाल कॉमीक्स

बालपणी शाळांना उन्हाळी सुट्या लागल्यावर पहीला उद्योग असायचा तो पुस्तकांची लायब्ररी लावुन त्यातुन पुस्तक आणणे. ह्यात बहुदा पहीला नंबर असायचा तो “इंद्रजाल कॉमीक्स” चा. वेताळ, मॅन्ड्रेक्स आणि लोथार ह्यांच्या साहसी कथांनी भरलेली चित्रमय कथानकं म्हणजे जीव का प्राण होते. असं म्हणतात गुगलवर सर्वकाही मिळते म्हणुन जरा गुगला-गुगली केली आणि हिंदी आणि इंग्रजी भाषेतुन संगणकावर उतरवुन घेता येतील अशी अनेक इंद्रजाल कॉमीक्स मिळाली.

खरं तर मराठीमधुन मिळाली असती तर मज्जा आली असती, पण हे ही नसे थोडके. दुधाची तहान ताकावर भागवली म्हणा.

खालील दुव्यांवर टिचक्या मारुन तुम्ही त्या त्या भाषेतल्या कॉमीक्सच्या वेबसाईट्सवर जाऊ शकता.

हिंदी भाषेतुन कॉमीक्स
इंग्रजी भाषेतुन कॉमीक्स