प्रसंग – ८ स्थळ.. केतनचे घर..
आई : “सुशांत याला काय अर्थ आहे अरे… लग्न ६ दिवसांवर येऊन ठेपले आहे आणि आता तु ४ दिवस बॅंगलोरला निघालास?..”
सुशांत : (अनुकडे बघत आईशी ) “अगं आई.. मी काय स्वतःच्या मर्जीने चाललो आहे का? मी तरी काय करु? एक तर आधीच माझी अमेरीका व्हिजीट जवळ येउन ठेपली आहे.. त्यासाठीच काही ट्रेनींग चा भाग म्हणुन मला जावं लागत आहे.. नाही कसं म्हणणार..?”
आई : “ते ठिक आहे रे.. पण घरात कित्ती कामं पडली आहेत..अनु एकटी किती आणि काय काय करणार रे.. आणि तिला पण तिच्या घरची कामं आहेतंच की…”..
सुशांत : “अगं एकटी कश्याला? हा आहे ना केतन!! तो करेल की मदतं… काय रे? करशील ना?” (केतनकडे बघतो)
केतन अनुकडे एकदा बघतो. अनु चेहरा पाडुन उभी असते.
सुशांत : “अरे तिच्याकडे काय बघतो आहेस? ती काय नाही म्हणणार आहे का? मी शक्यतो लवकर येण्याचा प्रयत्न करीन..”
सुशांत अजुन कुणाच्या बोलण्याची वाट न बघता आतमध्ये निघुन जातो.
केतन कानाला वॉकमन लावुन बसतो. गाणी ऐकता ऐकता तो मोठ्मोठ्यांदा ‘ओम-शांती-ओम’ मधलं गाणं गुणगुणू लागतो…
“दिलं जुडे बिना ही टुट गये..
हथं मिले बिना ही छुट गये…
की लिखे ने लेख किस्मत ने..”
गाणं म्हणत असतानाच त्याचं लक्ष हसणार्‍या अनुकडे जात.
केतन : (इयर-प्लग काढत) “काय झालं?”
अनु : “ओ..देवदास.. ओम मखिजा.. अहो.. घरात लग्न आहे आपल्या.. कश्याला रडकी दुख्खी गाणी म्हणताय.. राहु द्या.. बंद करा ती गाणी..”
केतन इकडे तिकडे बघतो.. आजुबाजुला कोणीच नसते.
केतन : कोण मी?
अनु : हो मग? दुसरं कोणी आहे का इथं?
केतन : मला वाटलं तु माझ्याशी बोलत नाहीयेस..
अनु : ए.. आपण काय शाळेतली मुलं आहोत का असं भांडुन न बोलायला? ऍक्च्युअली नां, मी नंतर खुप विचार केला.. मला मान्य आहे तुझी त्यात काही चुक नाहीये यात. इनफॅक्ट तु मनातले बोलुन दाखवुन खुप मोठेपणा दाखवला आहेस.. खरं तर आय एम सॉरी..”
केतन : “अच्छा? मग मगाशी आपण असा चेहरा पाडुन का उभे होतात?”
अनु : “का काय? मी सुशांत वर चिडले आहे.. मला नाही पटत त्याचे वागणं.. कामापुढे त्याला प्रत्येक गोष्ट नगण्य आहे.. अगदी मी सुध्दा.. कधी कधी तरं मला वाटतं खरंच आम्ही दोघं मेड फॉर इच आदर आहोत का?”
केतन लगेच खुर्चीत ताठ होऊन बसतो.
केतन : “अगं पण त्याला जाण गरजेचं होतं ना?.. उगाच का गेला आहे तो?”
अनु : “पण मी म्हणते.. हे अमेरीकेला जायलाचं हवं का? सगळेजण इथे असताना आपण तिकडे एकटे दुर रहायचे म्हणजे..”
केतन : “अरेच्या.. पण काल तुच म्हणालीस ना.. असते एकेकाला क्रेझ अमेरीकेची..तुच त्याची बाजु घेउन बोलत होतीस ना? मग आज काय झालं असं अचानक”
अनु : “असं काही नाही.. आता तुच बघ ना.. इतकी वर्ष अमेरीकन मुलीशी लग्न करायचं म्हणुरंन ठाम होतास.. पण मला भेटल्यावर.. (एकदम आपण काय बोललो हे लक्षात येऊन ती ओशाळते आणि मग सारवा सारव करत…) आय मीन.. तुला कोणीतरी एक मुलगी भेटली..जी तुला आवडली आणि तु क्षणार्धात निर्णय बदललास ना..!! का तरीही तु तुझ्या निर्णयावर ठाम राहीलास?..”
केतन : “हम्म.. प्रेमापुढे सगळं निरर्थक आहे असं मानणाऱ्यातला मी आहे.. तिच्यासाठी मी काहीही करायला तयार आहे.. अगदी अमेरीका सोडुन कायमचा भारतात यायला सुध्दा..”
अनु : .”कित्ती फरक आहे तुम्हा दोन भावंडात.!!!.”
केतन : मगं? बघ बदलते आहेस का विचार? कदाचीत तुला सुशांतदा बद्दल वाटते ते प्रेम नसेलही. तुम्ही दोघं एकमेकांना अनेक वर्षांपासुन ओळखता आहात.. तुम्ही चांगले मित्र असु शकता..कदाचीत”
अनु : चल चल.. थट्टा पुरे झाली.. बरं मला एक सांग केतन, तुला भारतीय मुलगी का नको, अमेरीकनच का हवी? तु सांगीतलस मला.. पण मला एक सांग.. प्रत्येक लग्नात तु म्हणतोस तस्सेच होते का? प्रत्येक मुलीचे आई-वडील लग्नानंतर मुलीच्या संसारात ढवळा ढवळ करतातच का? प्रत्येक सासुचे, प्रत्येक सुनेशी भांडण होतेच का असं?
होतात.. मान्य आहे होतात.. मी सत्य नाकारत नाही.. पण प्रत्येक घरात हे असेच होत असेल.. किंवा असेच होत.. असं मला नाही वाटत..
आणि समजा होत असेलच… तरी अमेरीकन लग्नाची कटु बाजु कशी तु नजरेआड करतोस? तेथील घटस्फोटांचे प्रमाण कित्ती आहे? कश्यावरुन तु तेथे केलेले लग्न आयुष्यभर टिकेल?
आणि कश्यावरुन भारतीय मुलींशी सगळे नवरे प्रामाणीक असतात?
केतन : बरोबर आहे तुझं.. बरं जाऊ देत.. हा प्रत्येकाच्या दृष्टीकोनाचा मुद्दा आहे. सोड.. तुला परवा काय गंमत झाली सांगतो.. माझा एक कलीग आहे, शेखर म्हणुन.. तो आणि त्याची बायको माझ्या समोरच्याच फ्लॅटमध्ये रहातात. शनिवारी रात्री मी त्यांच्याकडे जेवायला गेलो होतो तेंव्हा कोणाचा तरी फोन आला, शेखरने तो फोन घेतला.. बोलुन झाल्यावर तो त्याच्या बायकोला म्हणाला
“हनी.. उद्या सकाळी आई येतेय.. ४.३० ला फ्लाईट येईल..”
त्याची बायको : “काय कटकट आहे यार.. अरे आत्ताच ४ महीन्यांपुर्वी येऊन गेल्या ना आई? आणि उद्या रविवार.. सकाळी ५ ला उठुन बसायचे का? आणि ४.३० ला कोणती टॅक्सी मिळणार आहे एअरपोर्ट पिक-अप ला..??
शेखर : “हनी.. कुल डाऊन.. आई माझी नाही, तुझी येते आहे..”
तर त्याची बायको म्हणाली.. “ओह हाऊ वंडरफुल.. दोन महीने झाले आईला न भेटुन.. शेखु आपण जायचं सकाळी आईला पिक-अप करायला. खुप बरं वाटेल अरे तिला.. आणि आपलंही लॉंग ड्राईव्ह खुप दिवसांपासुन पेन्डींग आहे.. जाऊ यात ना प्लिज.. आणि येताना जेम्स कडे मस्त ब्रेकफास्ट पण करुन येऊ. बरं आहे आई रविवारीच येतेय.. मुलांना पण शाळा नसल्याने दिवसभर खेळता येईल तिच्याशी नै..”
केतन आणि अनु दोघंही हसायला लागतात.
अनु : ए.. पण असं सगळ्यांच्याच बाबतीत होतं अस् नाही हा.. कित्तेक मुली असतात चांगल्या.. ज्या घरात जातात त्याच घरातल्या होऊन रहातात. सासु-सासरे काय आणि आई-वडील काय दोघंही त्यांना सारखेच असतात.
केतन : हो.. माहीती आहे मला.. बघतोय ना मी माझ्या डोळ्यासमोर.. म्हणुनच तर म्हणलो.. माझं मत चुकीचं होतं…
दोघंही एकमेकांकडे बघत रहातात.
अनु लाजते.. इतक्या स्टेजवर पार्वती एका विंगेतुन येऊन दुसर्‍या विंगेत जाते. जाताना ती एकवार केतनकडे आणि एकदा अनुकडे बघते.
पार्वतीला बघुन अनुची आणि केतनची नजरानजर होते. जणु काही दोघांनाही केतनने कॉफी शॉपमध्ये सांगीतलेले पार्वती-सुशांतचे बोलणे आठवते. पार्वती निघुन गेल्यावर दोघंही पुन्हा जोर जोरात हसतात. मग..
अनु : बरं चल, बरीच कामं रेंगाळली आहेत… पळते मी..
अनु निघुन जाते….
काही क्षण शांतता आणि मग लपुन बसलेला सखाराम स्टेजवर डोकं खाजवत येतो. एकवार ज्या दिशेने अनु गेली तिकडे बघतो, आणि मग केतनच्या मागे जाऊन उभा रहातो.
केतन अनु ज्या दिशेने गेली तिकडे पहात उभा असतो. उजव्या तळहाताची मुठ करुन तो निराशेने डाव्या बाजुला छातीवर तिनदा मारतो आणि मग शेवटी दीर्घ श्वास घेउन एक उसासा घेत मागे वळतो..
केतन : (सखारामला असा अचानक आलेला पाहुन चपापतो) काय रे सख्या.. तु कधी आलास?
सखाराम नुसतंच केतनकडे बघुन मान हलवत बसतो आणि एका बोटानं सांगणार सांगणार अशी खुण करत रहातो.
तेव्हढ्यात पार्वती पुन्हा स्टेजवर येते. सखाराम ती जाईपर्यंत तिच्याकडे आ वासुन बघत रहतो. पहाता पाहता त्याची आणि केतनची नजरानजर होते.
केतन सखारामप्रमाणेच नुसती मान डोलावतो आणि एक बोट हलवत ’सांगणार.. सांगणार’ अशी खुण करतो.
स्टेजच्या दुसर्‍या कोपर्‍यातुन आई आणि तायडी सामानाने भरलेल्या पिशव्या घेउन येतात. त्यांना येताना बघुन सखाराम लगेच धावत धावत जातो आणि त्यांच्या पिशव्या घेऊन कोपर्‍यात ठेवुन देतो. दोघी हाश्श-हुश्श करत सोफ्यावर बसतात. केतन आतमध्ये निघुन जातो.
सखाराम दोघींना स्वयंपाकघरातुन पाणी आणुन देतो.
आई: तु काही म्हण, पण ती पैठणी मस्तच होती.. घ्यायला हवी होती तु…करवली आहेस शेवटी..
तायडी: अगं मी घेउन काय करु, तु मुलाची आई.. तु घ्यायला हवी. मी एव्हढी महागाची साडी घेउन उपयोग काय त्याचा..? नंतर नेसणं ही होत नाही.. पडुन रहाते मग.. त्यापेक्षा तुच घ्यायची होतीस..
आई : अगं पण.. (सखारामला तेथेच उभा पाहुन त्या विषय बदलतात).. काय रे सखाराम काही बोलायचे आहे का?
सखाराम काही वेळ तात्कळत उभा रहातो आणि मग जमीनीवर बसतो..
सखाराम : म्हंजी.. आता कसं सांगु तुम्हास्नी.. त्ये केतनदादांच डोस्क-बिस्क फिरलं हाय व्हयं?
दोघीही चमकुन सखारामकडे पाहु लागतात.
आई : का रे? काय झालं?
सखाराम : अवं, मगाशी ते अनु ताईंना सुशांतदादाशी लगीन करु नको असं सांगत होते..
आई आणि तायडी (एकदम) : चलं रे, काही तरी सांगु नको..
सखाराम : अवं.. म्या स्वतःच्या डोळ्यांनी ऐकलय?
आई : काय? अरे काय बोलतोयेस? डोळ्यांनी कधी कोणी ऐकतं का?
सखाराम : म्हंजी.. स्वतःच्या कानांनी पाहीलय.. ह्यो.. हिथं.. हिथं केतनदादा आणि अनुताई बसल्या व्हत्या.. आणि केतन दादा त्यास्नी म्हणत होत्ये..
तायडी : काय काय बोलतोय हा सखाराम?? डोळ्यांनी ऐकलय काय.. कानांनी पाहीलय काय?
आई : अरे तो मजेने म्हणत असेल.. इतकी वर्ष अमेरीकेत काढली आहेत त्याने.. थोडासा मोकळा स्वभाव आहे त्याचा.. तुझा उगाच गैरसमज झाला असेल..
सखाराम काही तरी बोलण्यासाठी तोंड उघडतो पण तेव्हढ्यात स्टेजच्या कोपर्‍यातुन बादली आणि केरसुणी घेउन पार्वती येते. सखाराम पुन्हा एकवार “आssss” वासुन तिच्याकडे पहात रहातो.
मागुन पुन्हा एकदा ते “नाक्का मुका.. नाक्का मुकक्का” चे संगीत पार्वती आतमध्ये जाईपर्यंत वाजत रहाते.
तायडी : बरं ते भजनीमंडळात आज रात्री आपल्या दोघींना केळवणाला बोलावले आहे.. काय करायचं आहे? जायचं आहे ना? फार दमायला झालं बाई आज..
आई : हो हो….जाऊ ना.. परत नंतर नाही जमणार.. असं ऐनवेळी नाही म्हणणं बरोबर नाही दिसणार.. आणि सकाळीच भेंडे बाईंना सांगीतले आहे रात्री आम्ही येणार आहोत म्हणुन..
तायडी : हो बाई.. असं नाही म्हणायचं म्हणजे जरा जिवावरच येते नाही.. नकोच ते.. जाऊ यात आपण.. पण केतनला सांगीतले आहेस का?
आई : अग्गोबाई.. विसरलेच की मी.. थांबा त्याला सांगुन येते… तु घे आवरायला..
तायडी : थांब तु.. मी सांगते.. तिकडेच चालले आहे
तायडीपण उठुन निघुन जाते.
आई : पार्वती.. हे बघ आम्ही दोघी बाहेर चाललो आहे.. रात्री केतनपुरता स्वयंपाक कर.. आणि हे बघ.. मुगाची डाळ कर, आवडते त्याला आणि दोन-चार पोळ्या जरा जास्तच कर, उद्या सकाळच्याला फोडणीची पोळी करु..
पार्वती मान डोलावते..
आई निघुन जातात.. पार्वती स्वयंपाकघरात कामात मग्न होते..
स्टेजवरचे दिवे मंद होत जातात…..
प्रसंग – ९ स्थळ.. केतनचे घर..
केतन सोफ्यावर पुस्तक वाचत बसलेला आहे. खरं तर नुसतच पुस्तक हातात आहे. तेवढ्यात अनु येते. अनुला बघुन केतन उठुन उभा रहातो.
(मागुन हृदयाच्या धडधडण्याचा आवाज येत रहातो.)
अनु : आई…..sssss
केतन : अनु? आई घरी नाहीये… बाहेर गेली आहे..
अनु : ओह.. कधी पर्यंत येतील? कालच्या त्या किचन रेसेपीज मधला एक पदार्थ बनवला होता मी..
केतन तिच्या हातातले भांड काढुन बाजुला ठेवतो, आणि तिचा हात हातात घेतो
केतन : आई आणि तायडी बाहेर केळवणाला गेल्यात.. यायला खुप उशीर होइल…
अनु : केतन प्लिज.. हात सोड.. मला जाऊ देत घरी…
केतन : अजुन किती दिवस स्वतःला माझ्यापासुन दुर ठेवणार आहेस तु अनु? किती दिवस मला आणि स्वतःला त्रास देणार आहेस असा?
अनु एक आवंढा गिळते…
अनु : तसं काही नाहीये केतन..
केतन : मग कसं आहे अनु? सांग मला, मग कसं आहे? तुला मला भेटावंसं नाही वाटत? माझ्याशी बोलावंस नाही वाटत? मी तुझ्या लेखी केवळ एक मित्र.. किंवा.. किंवा तुझा होणारा दीर इतकाच आहे का? तुझ्या डोळ्यातले भाव मला बघीतल्यावर का बदलतात? सुशांतबरोबर असतानाही तुझी नजर मला का शोधत असते? का अनु? का?
अनु : मला माहीत नाही केतन तु काय बोलतो आहेस? जाते मी..
केतन : थांब अनु.. तुला माझ्या प्रश्नांची उत्तर आज द्यावीच लागतील. तुला माझ्याशी लग्न नाही करायचं ना? हरकत नाही.. तुला सुशांतशी ठरलेले लग्न नाही मोडायचे? तरीही हरकत नाही, पण म्हणुन तुझं माझ्यावर प्रेम आहे हे सत्य तु नाकारु शकत नाहीस.. आज तुला मान्य करावंच लागेल अनु.. ’यु लव्ह मी…’ आय नो यु लव्ह मी….
अनु : लिव्ह मी केतन.. प्लिज लिव्ह मी………..
केतन अनुला घट्ट धरुन ठेवतो…
अनु : केतन.. आय सेड.. लिव्ह मी………..
केतन अनुला जवळ घेतो….
अनु डोळे बंद करुन माघारी वळते…
मागुन जोराने वारा सुटल्याचा आवाज.. केतन हळुवार हातांनी अनुला आपल्या मिठीमध्ये ओढुन घेतो. अनु डोळे बंद करुन त्याच्या मिठीमध्ये स्वतःला झोकुन देते.
अनुचा श्वासोच्छास वाढलेला आहे..
अनु : लव्ह मी केतन.. प्लिज.. लव्ह मी…
केतन : आय लव्ह यु अनु.. आय रिअली लव्ह यु……………….
(मागुन हृदयाच्या धडधडण्याचा आवाज येत रहातो.)
एखादे इंटेन्स.. बेधुंद करणारे रोमॅन्टीक गाणे… अनु-केतन दोघं एकमेकांच्या खुप जवळ येतात.
गाणं संपते. अनु आणि केतन अजुनही एकमेकांच्या मिठीमध्ये. अनुचे केस केतनच्या चेहर्‍याला वेढुन बसले आहेत.
काही काळाने परिस्थीतीची जाणीव झाल्यावर अनु झटकन केतनपासुन लांब होते आणि थोडी दुर जावुन केतनला पाठमोरी उभी रहाते..
काही क्षण शांतता…
केतन : गप्प का झालीस? बोल ना…
अनु : नको..
केतन : मला तर खुप बोलावेसे वाटते आहे. कंट्रोलच राहीला नाहीये काही. अजुन नाचावेसे वाटते आहे. बोल ना काही तरी, शांत नको राहुस..
अनु : शांत नाही झाले तर अवघड होईल केतन…नको.. प्लिज..
केतन : होऊ देत अवघड.. हे बघ अनु.. ह्या जगात काहीही अवघड नसते. नको कंट्रोल करुस.. बोल काय चाललं आहे तुझ्या मनात..
आज तुला इतक्या जवळ घेतल्यावर माहीतेय कसं वाटलं अनु? बेधुंद होऊन कोसळणार्‍या पावसात भिजल्यासारखं…
अनु : सुशांतचा चेहरा माझ्या डोळ्यासमोर येतोय…केतन
केतन : (खाड्कन जागा झाल्यासारखा) काही गरज होती का अनु त्याचं नाव आत्ता घ्यायची..?
अनु : कमऑन केतन, सुशांत माझा होणारा नवरा आहे.
थोड्यावेळ परत शांतता
अनु : लेट्स स्टॉप केतन.. धिस इज ड्रायव्हिंग मी क्रेझी…
केतन : हे बघ अनु.. either u can listen to ur heart or u can listen to ur brain, दोन्ही होणं शक्य नाही.
अनु : Then lets listen to brain, सुशांत माझा होणारा नवरा आहे आणि काही दिवसांतच माझं त्याच्याशी लग्न होणार आहे हेच बरोबर आहे.
केतन : हार्ट-ब्रेन.. ब्रेन-हार्ट.. कोण बरोबर..कोण चुक कोण ठरवणार. मला खात्री आहे अनु इतके दिवस तु तुझ्या मनावर ताबा ठेवुन तुझ्या मेंदुचेच ऐकत आलीस.. मग आत्ता काय झालं.. गेलीसच ना वहावत? हे आज नाही तर उद्या होणारच.. किती दिवस स्वतःच्या मनाकडे दुर्लक्ष करशील??
अनु : (वैतागुन) मग काय करायचं केतन? काय म्हणणं आहे तुझं? मी सुशांतला जाऊन सांगु का की मला तु नाही तुझा भाऊ आवडतो? मी तुझ्या आईला सांगु का.. आई मी तुमचीच सुन होणार आहे पण सुशांतची बायको म्हणुन नाही तर केतनची बायको म्हणुन.. आणि माझ्या आई-बाबांना.. त्यांना कुठल्या तोंडाने सामोरे जाऊ मी?
(ढगांच्या गडगडण्याचा आवाज येतो…)
केतन : बाहेर बघ अनु.. कित्ती मस्त पाऊस पडतोय.. असं वाटतंय.. असं वाटतयं.. प्रत्येक पानं पान मदहोश होऊन नाचतं आहे, फक्त तु आणि मी.. बाकी निरव शांतता… कुणालाच काही बोलायची गरज नाही.. our eyes will do the talking.. our heart bits will dance on the rhythm of love…
अनु : ओह गॉड….धिस इज डॅम्न गुड.. हे असं रोमॅन्टीक सुशांत माझ्याशी कधीच बोलला नाही. मला काय बोलावं काहीच सुचत नाहीये केतन.. फक्त डोळे मिटुन.. सगळ्या जगाला विसरुन हे सगळं अनुभवावसं वाटतं आहे..
केतन आपण एखाद्या कॉन्सलर कडे जायचे का?
केतन : (आश्चर्याने..) कॉन्सलर कडे? कश्याला..
अनु : कदाचीत तोच आपल्याला ह्यातुन बाहेर पडण्याचा मार्ग दाखवु शकेल. पेपरात नाही का लोकांचे असे विचीत्र प्रश्न असतात.. मी माझ्या बायकोच्या बहीणीच्या प्रेमात पडलो आहे.. किंवा मी चाळीतील एका विवाहीत पुरूषाच्या प्रेमात पडले आहे वगैरे वगैरे.. आणि मग कॉन्सलर त्यांना मार्ग सुचवतो.. तसंच काही..
केतन : वेडी आहेस तु अनु.. असं कॉन्सलर कडे जाऊन कधी काही होतं नसतं…
अनु : हो केतन.. आहे मी वेडी.. खरंच वेड लागलं आहे मला.. तु वेड केलं आहेस केतन.. तु वेडं केलं आहेस…
काही क्षण शांततेत जातात. बाहेर कोसळणार्‍या पावसाचा आवाज येत रहातो.
अनु : .. का आलास तु केतन? कित्ती आनंदी होते मी इकडे.. मनासारखं घरं मिळालं होतं.. माझा अनेक वर्षांचा मित्रच मला जिवनसाथी म्हणुन मिळाला होता.. सगळं सगळं सुरळीत चालले होते..
(काही क्षण शांतता..)
पण त्या दिवशी शांघाय एअरपोर्ट वर तुला भेटले आणि…. खरं तर त्याच दिवशी तुझी झाले.. मी पुर्णपणे स्वतःला विसरुन गेले होते.. सुशांत, माझे ठरलेले लग्न, घर.. सगळं.. तुझ्याशी बोलण्यात, तुझ्याबरोबर हसण्यात मी हरवुन गेले.. असं वाटलं आपली कित्तेक वर्षांची ओळख आहे..
आणि सुशांतला?? खरं सांगायचं तर सुशांतला मी अजुनही ओळखु शकले नाही.. तो कुठल्या गोष्टीवर कसा रिऍक्ट करेल मला सांगता येत नाही.. कित्तेकदा माझ्यापासुन दुर असुनही तो माझ्यात गुंतुन बसतो, दहा वेळा फोन करेन, एस.एम.एस. करेल तर माझ्याबरोबर असुनही कित्तेकदा तो माझा नसतो. असा.. असा.. परका वाटत रहातो.. त्याच्याबरोबर अश्या मनमोकळ्या गप्पा नाही माराव्याश्या वाटत मला.
मी मुंबईला आले.. आपल्या माणसात आले.. आणि मग तुला विसरायचे ठरवले.. तुझ्याबरोबरचे ते निखळं आनंदाचे क्षण मनाच्या एका कोपऱ्यात बंद करुन..
पण.. पण नशीब कसं असते ते बघ ना.. दुसऱ्याच दिवशी तुझी आणि माझी भेट झाली.. नंतर स्वतःला मी समजावले की.. मला तु आवडत असलास तरीही तुला मी आवडले असेन असे नाही..
परत तुझे ते अमेरीकन मुलगी.. ब्लॉंड.. पण तु मॉल मध्ये जे काही बोललास त्यानंतर खरं सांगायचे तर माझं मलाच कळत नव्हतं काय करावं..? एकीकडे सर्वांच्या दृष्टीने मी सुशांतची जवळ-जवळ झालेच होते.. लग्नाचे औपचारीक बंधनच राहीले होते.. आणि एकीकडे माझे मन तुझ्याकडे धावत होत… तु मला आवडलास केतन.. आवडतोस.. सुशांतपेक्षाही जास्त..
तुझं बरोबर आहे.. सुशांत चांगला आहे.. पण माझा एक मित्र म्हणुनच.. कदाचीत मी त्याला ओळखण्यात कमी पडले असेन.. पण एक जिवनसाथी म्हणुन तुला भेटल्यानंतर सुशांत बरोबर मी खरंच सुखी आहे का? हा प्रश्न मला राहुन राहुन पडतो केतन”
केतनचे चेहर्‍यावरचे भाव क्षणाक्षणाला बदलत जातात…. तो उठुन अनु कडे जाऊ लागतो..
(मागुन हृदयाच्या धडधडण्याचा आवाज येत रहातो.)
अनु : एक मिनीट केतन.. तेथेच थांब.. जवळ येऊ नकोस. इतके दिवस मी मोठ्या प्रयत्नांनी मनावर ताबा मिळवला आहे. परवा माझं लग्न आहे आणि तो पर्यंत मला मनावरचा ताबा सुटुन द्यायचा नाहीये केतन.. मला काय करावं काही कळत नाहीये..
एकदा वाटतं स्वतःला झोकुन द्यावं तुझ्याकडे.. कोण आई? कोण तायडी? कोण सुशांत? कुणा-कुणाशी घेणं नाही.. तु माझा आणि मी तुझी.. बस्स… तर दुसर्‍या क्षणी मन पुन्हा भानावर येतं.. ह्या गोष्टी बोलायला सोप्या आहेत.. पण त्यानंतर कुणाला तोंड देऊ शकु का आपण?
केतन : अनु अजुनही वेळ गेलेला नाही.. मी बोलतो सुशांतदाशी
अनु : वेडा आहेस का? आता काही उपयोग नाही केतन. आणि उगाच तु कुणाला काही बोलु नकोस.. दोन दिवसांवर लग्न आले आणि तु असे काही बोललास तर काय होईल? सगळी तयारी झाली आहे..लोकं काय म्हणतील? त्यानंतर आई-वडीलांच्या नजरेला आपण नजर देऊ शकु का?”
केतन : “अनु, मी आत्ता नाही बोललो तर तिघांची आयुष्य खराब होतील. तु, मी आणि सुशांतदा. करु शकशील तु सुखाने संसार सुशांतदाशी? तुझ्याशी एका वहिनीचे नाते निभाउ शकेन मी? सगळ्यांना अंधारात ठेवुन जगणं जमेल आपल्याला? अजुनही वेळ आहे अनु.. अजुनही वेळ आहे.. उद्या सकाळी सुशांत येईल विचार कर….”
अनु खुर्चीत पाय मुडपुन गुडघ्यात डोकं घालुन रडु लागते.. केतन हेल्पलेस होऊन तिच्याकडे पहात रहातो.
स्टेजवरचे दिवे मंद होत जातात…..
प्रसंग -१० शेवटचा स्थळ.. घराची गच्ची…
गच्चीवर खाण्या-पिण्यापासुन अगदी नाच-गाण्यापर्यंत जय्यत तयारी केली गेलेली आहे. केतन एका कोपर्‍यात उभा आहे, तर सुशांत आणि अनु एकत्रीतपणे आलेल्या पाहुण्यांना भेटत आहेत..
अनु चेहऱ्यावर उसने हसु आणुन सगळ्यांशी बोलते आहे. पण तिचं लक्ष सतत मान खाली घालुन उभ्या असलेल्या केतनकडे जाते आहे.
आजुबाजुच्या लोकांच अनुचं आणि सुशांतच कौतुक करणं चालु आहे.
आवाज १: ए सुशांत दा, मेहंदी बघ ना काय छान रंगली आहे अनु वहीनीची.. येना बघायला.. कित्ती छान दिसते आहे अनु वहीनीच्या हातावर..
आवाज २: सुशांतदा.. मेहंदीमध्ये तुझं नाव लिहीलं आहे बरं का.. बघ शोधुन सापडते आहे का.. असलं भारी लिहीलं आहे ना.. आय बेट्ट.. तुला सापडणारच नाही..
आवाज ३: ए अनु वहीनी.. ते जाऊ देत.. तु आता नाव घे..
अनु : एsss नाव काय घे? उग्गाच आपलं काहीही.. अजुन लग्न लागले नाहीये…. लग्नातच घेईन मी नाव..
आवाज ३: ए असं काय गं? घे की त्याला काय होतंय…
अनु : नाही.. नाही .. नाही….
आवाज ३: सुशांतदा.. बघ रे तुझी बायको आत्तापासुनच आमचं ऐकत नाहीये.. ये जरा इकडे…
तायडी : “ते काही नाही… अनु आज तुला उखाणा घ्यावाच लागेल.. मी आज्जीबात ऐकणार नाही ते.”
केतन अनुकडे बघतो.
अनु : अहो पण…
आई : अहो नाही आणि काहो नाही.. उखाणा घ्यायचा म्हणजे घ्यायचाच.
अनु : बरं… घेते.. (नाईलाजाने) “दोन जीवांचे मीलन जणु शतजन्माच्या गाठी,
दोन जीवांचे मीलन जणु शतजन्माच्या गाठी,
……..
अनु एकवार पुन्हा केतनकडे बघते.. केतन काही क्षण तिच्याकडे बघतो आणि परत दुसरीकडे बघु लागतो.
तायडी : अगं थांबलीस का.. विसरलीस का उखाणा? पाठ करुन ठेव बरं.ह्यापुढे तुला आता सारखा घ्यावा लागणार आहे.
अनु : नाही नाही.. विसरले नाही.. आहे ना लक्षात..
दोन जीवांचे मीलन जणु शतजन्माच्या गाठी,
सुशांतचे नाव घेते तुमच्या आग्रहासाठी
तायडी : व्वा.. अनु.. फारच छान.. सुशांत आता तुझा नंबर..
सुशांत : ए.. काय गं तायडे.. मला नाही असलं उखाणा बिखाणा येत..
तायडी : ते काही नाही.. तिने घेतला ना.. आता तुला घ्यावाच लागणार..
सगळीकडे टाळ्यांचा कडकडाट होतो. केतनला हे सर्व असह्य होऊ लागते. तो मनाशी काही निर्णय घेतो आणि सगळ्यांच्या समोर येऊन उभा रहातो.
केतन : “सुशांत, आई, तायडे.. मला काही बोलायचे आहे..”
सर्वांच्या नजरा केतनकडे वळल्या..
केतन: सुशांत.. आठवतं..? मी आल्यावर काय म्हणालो होतो..? मला कोणी तरी एक मुलगी भेटली.. भारतीय.. आठवतं.. आणि तेंव्हाच मी माझा अमेरीकन मुलीचा विचार मनातुन काढुन टाकला…?
आई : “अरे वा वा.. छानच झालं की.. आणि काय रे.. आम्हाला आधी..”
केतन : (आईचे बोलणे मध्येच तोडत) “एक मिनीट आई.. प्लिज.. माझं बोलणं पुर्ण होऊ देत..
आई गप्प होऊन केतनचं बोलणं ऐकु लागतात.
केतन : (काही वेळ शांत राहुन मग) मला आज माझ्या मुर्खपणाची लाज वाटतेय आणि चिडही येते आहे. असो.. जे झाले ते झाले.. तर मी त्या मुलीच्या प्रेमात आकंठ बुडालो आहे.. आणि ति मुलगी सुध्दा माझ्यावर प्रेम करते..” (एकदा वळुन अनुकडे बघतो. अनु खाली मान घालुन उभी असते)
सुशांत : हो.. आठवते आहे मला.. पण त्यानंतर तु असंही म्हणला होतास की ते एक तात्पुर्ते आकर्षण होते आणि तुला अमेरीकन मुलीशीच लग्न करायचं आहे….
केतन वैतागुन सुशांतकडे बघतो.
सुशांत : बरं बरं बोल तु, नाही आम्ही मध्ये बोलत.. पण फक्त एक सांग, मग आता अडलेय कुठे? मी तर तुला तेंव्हाच फोन करं म्हणलं होतं
केतन : ‘..अडलं तर आहे सुशांतदा.. अडलं तर आहेच….आम्ही एकत्र असुनही एकत्र येऊ शकत नाही..
सुशांत : “अरे काय कोड्यात बोलतो आहेस.. निट सांग बरं..”
केतन : “..तेच सांगायला मी इथे उभा आहे..” (एक नजर अनुकडे टाकतो, ती अजुनही मान खाली घालुन उभी असते) “..ती मुलगी आज इथेच आपल्यात आहे..”
“कोण.. कोण??” सगळेजण इकडे तिकडे पाहु लागले..
केतन शांतपणे उभा असतो.
आई : अरे बोल ना केतन कोण मुलगी? असं कोड्यात नको बोलुस रे..
केतन: (एक दीर्घ श्वास घेउन) “अनु..!”
“काय?..” एकदमच सगळे ओरडतात. सगळ्यांच्याच चेहऱ्यावर प्रश्न चिन्ह
सुशांत : (अतीशय चिडक्या स्वरात) “केतन तु काय बोलतो आहेस.. कळतेय का तुला?”
केतन : “हो सुशांतदा.. मला पुर्ण कळते आहे मी काय बोलतोय.. पण जेंव्हा अनु मला आवडली.. तेंव्हा मला खरंच माहीत नव्हते की हीच तुझी होणारी बायको आहे..
सुशांत : अरे पण..
केतन : (सुशांतचे बोलणं तोडत).. तसं असते ना सुशांतदा.. तर मी जराश्याही वाकड्या नजरेने तिच्याकडे पाहीले नसते.. पण जेंव्हा कळाले की तुझं अनुशीच लग्न होणार आहे, तेंव्हा खुप उशीर झाला होता.. मला माफ कर दा.. मला खरंच माफ करं.. माझं आणि अनुचं एकमेकांवर प्रेम आहे..”
सुशांत : अनु.. हे खरं आहे?
अनु काहीच बोलत नाही..
सगळ्यांच्या चेहर्यावर आश्चर्य, राग, चिंता पसरली होती.. केतन कुणाच्याच नजरेला नजर देउ शकत नव्हता.
केतन : (खाली बघुन) “सुशांतदा..पण मी तुझं लग्न मोडु इच्छीत नाही.. माझ्यापेक्षा जास्त अनुला तु ओळखतोस.. मला खात्री आहे.. तु अजुनही तितकेच अनुवर प्रेम करतोस.. आणि आयुष्यभर करत रहाशील..
पण.. पण त्याचवेळी आपल्यामध्ये कितीही प्रयत्न केला तरी संबंध पहील्यासारखे होणार नाहीत.. एकदा मनाच्या कोपऱयात अनुला प्रेमाचे स्थान दिल्यावर तिला कुठल्या हक्काने मी वहीनी म्हणु..?
…आणि म्हणुनच…. मी उद्याच अमेरीकेला परत जाण्याचा निर्णय घेतला आहे.. कायमचा… माफ कर मला, पण मी तुमच्या लग्नाला नाही थांबु शकत…
लोकांची कुजबुज ऐकु येत रहाते.
केतन : दा.. मी तुझा.. अनुचा.. अपराधी आहे.. आणि म्हणुनच तुझा जो काही निर्णय असेल.. तु जी काही मला शिक्षा देशील ती मला मान्य आहे..
सुशांत : शिक्षा? अरे अक्षम्य गुन्हा गेला आहेस तु केतन.. तुला मी कोण शिक्षा देणार?
केतन : मला मान्य आहे माझी चुक सुशांतदा.. मान्य आहे मला.. पण मी म्हणालो ना.. मला खरंच कल्पना नव्हती अनुच तुझी होणारी बायको आहे ते.. चुका माणसाच्याच हातुन होतात ना? आता तुझंच बघ ना.. नाही नाही म्हणतोस पण हिम्मत असेल तर सगळ्यांसमोर मान्य कर त्या पार्वतीबद्दल… तुझ्या मनात सॉफ्ट कॉर्न आहे ना तिच्याबद्दल???
अनु : (हेल काढत रडायला लागते… डोळे पुसत पुसत..) सुशांत? काय ऐकते आहे मी हे? खरं आहे हे? प्लिज सांग सुशांत हे खोटं आहे… तुझं,, तुझं फक्त माझ्यावरच प्रेम आहे.. हो ना?
तायडी : ए काय रे दादा.. वहीनीला रडवलस ना..
सुशांत : अगं मी रडवलं का? हा केतन काहीही बोलेल आणि तुम्ही ऐकणार का त्याचं लगेच? (अनुला समजवणीच्या स्वरात) अनु.. अगं.. नाही .. म्हणजे हो.. म्हणजे.. हा केतन म्हणतोय तसं काही नाहीये (आणि मग केतनकडे बघत रागाने) काय बोलतो आहेस तु केतन? अक्कल आहे का तुला?
केतन : हो दादा.. तु काहीही म्हण.. पण तुला हे मान्यच करावं लागेल. मी असेन लहान तुझ्यापेक्षा वयाने, पण म्हणुन तुझं आणि पार्वतीचं काय चाललं आहे हे काय मला कळत नाही? हा सखाराम पण सांगेल.. विचार त्याला… काय रे सख्या…
सगळे वळुन सखारामकडे बघतात. सखाराम काही बोलायला तोंड उघडतो, पण सुशांतचा चिडका चेहरा बघुन परत गप्प बसतो.
सुशांत : कानफाड फोडेन केतन… एकदा बोल्लास्स.. परत बोल्लास तर याद राख… मी फक्त अनुवरच प्रेम केले आहे आणि तिच्याशीच लग्न करणार आहे कळलं?
इतक्यात स्लिव्ह-लेस ब्लाऊज, एकदम पार्टीवेअर साडी, केस मोकळे सोडलेले, समोर येते.
पार्वती : काय? काय म्हणालास केतन?
केतन आधी तिच्याकडे बघतच रहातो. प्रथम तो तिला ओळखतच नाही. मग ओळख पटल्यावर..
केतन : तु?? तु अशी.. म्हणजे.. अशी कशी???
पार्वती : तु असं म्हणुच कसं शकतोस केतन? माझा भाऊ सरांच्या ऑफीसमध्ये काम करतो.. त्याने हे ऐकलं तर त्याला काय वाटेल? सरांनी मोठ्या मनाने मला इथं काम दिलं.. त्याची परतफेड मी अशी करेन असे तुला वाटलं का?
केतन खाली मान घालुन उभा असतो.
अरे, सरांच अनुवर किती प्रेम आहे मला विचार. सारखं तिच्याबद्दलच बोलत असतात. ऑफीसमध्ये पण कित्तीवेळा तिच्याशीच फोनवर असतात. काय हो सर.. बरोबर बोलतेय ना मी? भाऊ सांगतो मला सगळं संध्याकाळी.
एव्हाना केतनची नजर इतरांकडे जाते.. मगाशी चिडलेले संतापलेले आजुबाजुचे लोकं आडुन आडुन हसत आहेत असं त्याच्या लक्षात येतं..
सगळेजण एकत्र जमलेले असतात. कुणी एकमेकांशी काहीतरी बोलत असते, तर कोणी स्वतःचे हासु दाबायचे प्रयत्न करत, तर कुणी अजुनकाही.. आणि अनु? मगाशी मान खाली घालुन दुःखी चेहरा करुन उभी असलेली अनु चक्क हसत होती.. त्याला काहीच कळंत नव्हते..
केतन : (बावचळुन) “काय झालं? मी काही चुकीचे बोललो का?”
यावर मात्र सगळे जण जोरजोरात हसु लागतात..केतनला अजुनही काही कळत नाही.. सुशांत तर खाली पडुन गडाबडा लोळायचाच बाकी होता.. शेवटी तो केतन जवळ येतो आणि..
सुशांत : ..शांत हो मित्रा..गोंधळुन जावु नकोस.. सांगतो सगळे सांगतो.. आधी सगळ्यांना शांत तर होऊ देत.
(थोडा वेळ गेल्यावर…) केतन, तुझ्या त्या अमेरीका आणि ब्लॉड पुराणाला आम्ही सगळे इतके कंटाळलो होतो.. मग तुला ताळ्यावर आणण्यासाठी आम्हाला हे नाटकं खेळावं लागलं.
केतन : (अजुनही गोंधळलेल्या स्वरात) “नाटक? कसलं नाटक..?”
सुशांत : “तुला मुलींचे फोटो पाठवुन आम्ही कंटाळलो होतो..
अनुच्या लग्नाचे बघत आहे कळल्यावर आमच्या डोक्यात प्रकाश पढला..
अनु.. तुझ्यासाठी अगदी अनुरुप होती. तुझा फोटो आम्ही तिला दाखवला, तिला फोटो आवडला आणि तिनेही तुला भेटायची, तुला जाणुन घ्यायची तयारी दर्शवली.. म्हणुन मग आम्ही माझ्या लग्नाचे हे नाटकं स्थापले..
अनु शांघाय वरुन परत यायची आणि तुझी तारीख आम्ही एकत्रच साधली. ट्रॅव्हल एजंट आपल्या ओळखीचाच होता. मग तुझी फ्लाईट शांघाय मार्गे असलेली बुक केली आणि तुझी आणि अनुची भेट ‘घडवुन’ आणली… हो.. घडवुन आणली…
पुढे घटना एकामागोमाग एक घडत गेल्या.. काही घडवुन आणलेल्या तर तर काही योगायोगाने..”
केतन : म्हणजे तुझं लग्न?
सुशांत : माझं लग्न? माझं लग्न तर झालं.. हिच्याशी.. (असं म्हणुन सुशांत पार्वतीला पुढे ओढतो..)
कोपर्‍यात बसलेला सख्या एकदम ताडकन उठुन उभा रहातो.
केतन : क. क.. काय? एका मोलकरणीशी लग्न केलंस तु?
सख्या नकळत ’हो ना..’ म्हणुन केतनच्या म्हणण्याला दुजोरा देतो.
सुशांत : नाही रे बाबा.. ही मोलकरीण नाही.. माझ्याच ऑफीसमध्ये कामाला आहे.
केतन आणी सख्या : (एकदमच) काsssssssय?
केतन : पण.. तु .. तु असं करुच कसं शकलास सुशांतदा.??. मी तुझ्या लग्नाला नसताना.. तु..तु लग्न केलंस? अरे तुझं लग्न म्हणुन मी सुट्टी टाकुन आलो ना मी इतक्या लांब.. आणि..
सुशांत : अरे हो.. हो.. शांत हो.. आमचं लग्न झालं असलं तरी ते अगदी साधं.. आपल्या आपल्यात रजीस्टर पध्दतीने झालं आहे. उद्या सर्वांसमक्ष वैदीक पध्दतीने आम्ही विवाहबध्द होणार आहोत.
केतन अजुनही गोंधळलेला असतो.
सुशांत : हे बघ.. मला अमेरीकेला जायचे आहे ना.. ही पण येणार आहे माझ्याबरोबर. मग तिचा व्हिसा लागेल ना डिपेंडंट.. त्यासाठी मॅरीज सर्टीफिकेट लागते. म्हणुन आम्ही रजीस्टर पध्दतीने लग्न करुन घेतले म्हणजे तिला व्हिसासाठी अप्लाय करता आले ना… अर्थात हे तुमच्या-आमच्यात.. इतर लोकांच्या दृष्टीने अजुनही आमचं लग्न उद्याच आहे रे बाबा…
केतन (स्वतःला सावरत) : “अरे पण का? का असा छळ केलात माझा..? विचार करुन करुन वेड लागले असते मला..!”
सुशांत : “ते तुझ्या आईला आणि तायडीला विचार.. आणी त्यांना तुझ्यासाठी मुली शोधुन वेड लागायला आणले होतेस त्याचे काय अं? मग त्यांनी मला त्यांचा विचार सांगीतला आणि तो मी आणि अनुने मिळुन आखला आणि व्यवस्थीत पार पाडला..”
केतनने नाटक्या रागाने अनुकडे बघतो… अनु लांबुनच हात जोडते आणि कानं पकडुन माफी मागते…
सखाराम : (केतनकडे येतो) केतनदादा.. मला माफ करा.. मला काय बी ह्यातलं ठाऊक नव्हतं.. म्या उगाच तुम्हास्नी त्रास दिला..
केतन : अरे तुझ्या त्रासाचं काय घेऊन बसलास.. नशीबानेच अशी थट्टा माझी मांडली होती.. तु तरी काय करु शकणार होतास त्यात…
सखाराम वळुन पार्वतीकडे बघतो. ’अर्रा रा नाक्क मुक्का’ चे गाण खराब झालेल्या कॅसेटसारखं हळु संथ गतीने खर्र.. खुर्र.. करत अर्धवट वाजते आणि बंद पडते.
सुशांत पार्वतीच्या गळ्यात हात टाकुन तो केतनकडे जातो.
मागे आता नविन गाणे वाजु लागते.. “खुश रहे तु सदा ये दुवा है मेरी..”
सख्या गळ्यातल्या कापडानं डोळे टिपतो आणि निराशेने मान वळुन दुसरीकडे जाऊन उभा रहातो.
सुशांत : (केतनला) अरे शाळेत असताना चड्डीत शी झाली पासुन ते अगदी अमेरीकेतील न्युड बार मध्ये केलेल्या मस्तीपर्यंत प्रत्येक गोष्ट शेअर केलीस ना तु माझ्याशी? एक भाऊ म्हणुन.. एक मित्र म्हणुन.. आणि एवढी मोठ्ठी गोष्ट तु लपवुन ठेवलीस तु माझ्यापासुन
केतन : सॉरी सुशांतदा….
सुशांत : (अनुला) “ओ.. ‘दोन जीवांचे मीलन जणु शतजन्माच्या गाठी’.. आता काय तिकडेच उभ्या रहाणार आहात? का तुमच्या होणाऱ्या खऱ्या नवऱ्याचा राग दुर करणार आहात?”
अनु हसते आणि केतनकडे जायला निघते.
तायडी : (केतनला) “उतरले ना भुत अमेरीकेचे? का बघायची आहे अजुनही अमेरीकेचीच मुलगी??. नाही म्हणजे तुला अजुनही सोनेरी केसांचीच हवी असेल तर हिचेच केस आपण कलर करु.. पण ती अमेरीकन नको रे बाबा..”
केतन नुसताच हसुन मान हलवतो.
आई : “मगं अनु नक्की समजु ना लग्न?
अनु लाजुन मान हलवते.
आई : उद्या येतीलच ना तुझे आई-बाबा? मग सांगुन टाकते त्यांना मुलीला मुलगा आणि मुलाला मुलगी पसंत आहे.. लवकरात लवकर लग्नाची तारीख काढुन टाकु.. काय?”
केतन अजुनही चिडुन दुसरीकडे कुठेतरी बघत असतो. अनु त्याच्यासमोर जाऊन उभी रहाते. केतन आपली मान दुसरीकडे वळवतो. अनु पुन्हा त्याच्या समोर जाऊन उभी रहाते आणि दोन्ही हातांनी आपले कान पकडते..
अनु : चिडलास? स्वॉरी ना…
केतन अजुनच चिडतो…
अनु : नको ना चिडुस अजुन.. प्लिज.. हे बघ कान पकडले मी.. खरंच सॉरी… होतं रे असं कधी कधी…
केतन लक्षच देत नाही…
अनु : थांब तु तसा ऐकायचा नाहीस.. (असं म्हणुन त्याला घट्ट मिठी मारते)
केतन अनुच्या मिठीतुन सोडवुन घ्यायचा थोडाफार प्रयत्न करतो, पण ते त्याला शक्य होत नाही. तो थोड्यावेळ हात खालीच ठेवुन शांत उभा राहतो आणि मग शेवटी तिला घट्ट मिठी मारतो…
सगळा परीवार हसण्यात बुडुन जातो………………….
[पडदा पडतो…]
[समाप्त]
